Cách trích dẫn ChatGPT theo phong cách APA
Sự xuất hiện của các mô hình ngôn ngữ lớn (LLMs) như ChatGPT đã cách mạng hóa cách chúng ta tiếp cận và xử lý thông tin. Những công cụ AI này có thể tạo ra văn bản, dịch ngôn ngữ, viết các loại nội dung sáng tạo khác nhau và trả lời các câu hỏi của bạn một cách thông tin. Khả năng này đã làm cho chúng trở thành nguồn tài nguyên vô giá cho nghiên cứu, viết lách, và học tập trên nhiều lĩnh vực khác nhau. Tuy nhiên, việc sử dụng những công cụ AI này trong bối cảnh học thuật và chuyên nghiệp đặt ra những câu hỏi quan trọng về sự ghi nhận và các cân nhắc đạo đức. Việc không trích dẫn nội dung do AI tạo ra một cách thích hợp có thể dẫn đến đạo văn, làm sai lệch quyền tác giả, và cuối cùng làm suy yếu tính toàn vẹn của công việc của bạn. Việc trích dẫn đúng cách cũng cho phép người đọc hiểu vai trò của AI trong quá trình nghiên cứu của bạn và cung cấp sự minh bạch về nguồn thông tin được trình bày. Tuân thủ các hướng dẫn trích dẫn đã được thiết lập, chẳng hạn như những hướng dẫn được cung cấp bởi Hiệp hội Tâm lý học Hoa Kỳ (APA), là rất quan trọng để đảm bảo sử dụng AI có trách nhiệm và đạo đức trong các bối cảnh học thuật và chuyên nghiệp.
Anakin AI
Trích dẫn ChatGPT và các mô hình AI tương tự đặt ra những thách thức độc đáo so với các nguồn truyền thống. Khác với sách, bài viết, hoặc trang web, nội dung do AI tạo ra là động và có thể thay đổi tùy thuộc vào câu lệnh và dữ liệu đào tạo của mô hình. Điều này có nghĩa là kết quả bạn nhận được từ ChatGPT hôm nay có thể khác một chút so với kết quả bạn nhận được ngày mai, ngay cả với cùng một câu lệnh. Hơn nữa, việc xác định quyền tác giả cho nội dung do AI tạo ra có thể phức tạp. Trong khi mô hình AI tự tạo ra văn bản, người dùng chịu trách nhiệm cung cấp câu lệnh và định hình đầu ra. Hướng dẫn phong cách APA đề cập đến những thách thức này bằng cách cung cấp các hướng dẫn cụ thể để trích dẫn AI, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc cung cấp đủ thông tin để người đọc có thể sao chép kết quả của bạn và hiểu vai trò của AI trong công việc của bạn. Điều này yêu cầu xem xét cẩn thận bối cảnh cụ thể mà bạn sử dụng AI và mức độ đóng góp của AI vào sản phẩm cuối cùng của bạn. Cũng rất quan trọng để hiểu những hạn chế của AI và đánh giá một cách phê phán thông tin mà nó cung cấp, vì các mô hình AI đôi khi có thể tạo ra thông tin không chính xác hoặc gây hiểu lầm, vì vậy hãy luôn kiểm tra lại.
Minh bạch là điều tối quan trọng khi sử dụng AI trong nghiên cứu và viết lách. Chỉ rõ khi nào và cách bạn sử dụng AI cho phép khán giả của bạn hiểu đóng góp của AI vào công việc của bạn. Điều này bao gồm việc chỉ định mô hình AI cụ thể được sử dụng (ví dụ: ChatGPT-4, Gemini), ngày truy cập AI, và các câu lệnh đã cung cấp. Hơn nữa, các cân nhắc đạo đức là rất quan trọng khi sử dụng AI. Cần tránh việc trình bày nội dung do AI tạo ra như là công việc gốc của bạn. Đạo văn, dù có chủ ý hay không, là một hành vi vi phạm học thuật nghiêm trọng. Thay vào đó, hãy trích dẫn đúng cách AI và chỉ rõ ranh giới giữa viết của riêng bạn và nội dung do AI tạo ra. Ngoài ra, hãy cảnh giác với các thiên lệch tiềm ẩn trong các mô hình AI, vì những thiên lệch này có thể phản ánh dữ liệu được sử dụng để đào tạo chúng. Đánh giá một cách phê phán đầu ra của AI để phát hiện bất kỳ ngôn ngữ nào có thể thiên lệch hoặc phân biệt và thực hiện các điều chỉnh cần thiết để đảm bảo tính công bằng và chính xác trong công việc của bạn. Bằng cách tuân thủ những nguyên tắc đạo đức này, bạn có thể đảm bảo rằng AI được sử dụng một cách có trách nhiệm và đạo đức trong các nỗ lực học thuật và chuyên nghiệp.
APA cung cấp các hướng dẫn cụ thể cho việc trích dẫn các mô hình AI như ChatGPT, nhưng cần lưu ý rằng những hướng dẫn này đang phát triển khi công nghệ AI tiếp tục phát triển. Hiện tại, APA khuyến nghị trích dẫn nội dung do AI tạo ra như một nguồn trong văn bản của bạn và trong danh sách tài liệu tham khảo của bạn. Đối với các trích dẫn trong văn bản, hãy cung cấp tên của mô hình AI (ví dụ: ChatGPT) và ngày bạn truy cập nó. Ví dụ, bạn có thể viết: "Theo ChatGPT (15 tháng 3, 2023),..." Nếu bạn trực tiếp trích dẫn AI, hãy bao gồm phiên bản cụ thể của mô hình AI, nếu biết. Trong danh sách tài liệu tham khảo, bạn nên bao gồm tiêu đề của mô hình AI, số phiên bản (nếu có), chủ sở hữu hoặc nhà phát triển của mô hình và URL (nếu có). Một mẫu mục tài liệu tham khảo sẽ trông như thế này: OpenAI. (2023). ChatGPT (phiên bản ngày 15 tháng 3) [Mô hình ngôn ngữ lớn]. https://chat.openai.com/ Hãy nhớ tham khảo phiên bản mới nhất của Sổ tay Xuất bản APA hoặc trang web APA Style để biết các hướng dẫn cập nhật nhất, vì quy tắc và khuyến nghị có thể thay đổi khi công nghệ AI trở nên tinh vi hơn và được tích hợp vào quy trình nghiên cứu của chúng ta. Việc cập nhật thông tin về các thông tin cập nhật này là rất quan trọng để duy trì tính toàn vẹn học thuật và sử dụng AI có trách nhiệm.
Khi đưa nội dung do AI tạo ra vào viết lách của bạn, bạn có thể cần sử dụng cả việc tóm tắt và trích dẫn trực tiếp. Trong cả hai trường hợp, phong cách APA yêu cầu ghi nhận rõ ràng và đúng cách. Đối với việc tóm tắt, khi bạn tóm tắt hoặc diễn đạt lại đầu ra của AI, hãy bao gồm tên của mô hình AI và ngày truy cập trong trích dẫn trong văn bản. Ví dụ, "ChatGPT (20 tháng 4, 2024) đã gợi ý rằng..." Điều này cho thấy thông tin theo sau dựa trên đầu ra của AI từ ngày cụ thể đó. Khi trực tiếp trích dẫn AI, hãy cung cấp tên của mô hình AI, ngày, và loại đầu ra, gán nhãn rõ ràng như vậy. Ví dụ: "(ChatGPT, 20 tháng 4, 2024, truyền thông cá nhân)." Điều này báo hiệu cho người đọc rằng những từ này được trích nguyên văn từ phản hồi của AI và không phải của bạn. Trong các trường hợp bạn có một cuộc trò chuyện hoặc một tương tác với AI, và tương tác đó là rất quan trọng cho lập luận của bạn, cũng sẽ hợp lý để mô tả câu lệnh bạn đã đưa cho AI để tạo ra văn bản chính xác đó. Điều này đảm bảo rằng khán giả của bạn hiểu rõ bối cảnh và mục đích sử dụng AI của bạn trong nghiên cứu của bạn.
Việc tạo một mục tài liệu tham khảo cho các mô hình AI như ChatGPT yêu cầu tuân thủ các nguyên tắc chung của APA về tài liệu nguồn trong khi cũng tính đến các đặc điểm độc đáo của AI. Một mục tài liệu tham khảo tiêu chuẩn bao gồm tác giả, ngày, tiêu đề, và thông tin nguồn. Đối với các mô hình AI, "tác giả" thường là công ty hoặc tổ chức phát triển mô hình, chẳng hạn như OpenAI. Ngày là năm mà mô hình được truy cập. Tiêu đề của mục nên xác định rõ mô hình AI (ví dụ: ChatGPT) và số phiên bản hoặc số phát hành nếu có. Thông tin nguồn nên bao gồm một mô tả về mô hình AI (ví dụ: "Mô hình ngôn ngữ lớn") và URL hoặc địa chỉ web nơi mô hình có thể được truy cập. Ngày mà bạn đã truy cập AI cũng nên được bao gồm trong tham chiếu trong ngoặc bên cạnh tên mô hình trong tiêu đề. Đây là một ví dụ: "OpenAI. (2023). ChatGPT (phiên bản ngày 15 tháng 3) [Mô hình ngôn ngữ lớn]. https://chat.openai.com/" Sự nhất quán trong định dạng đảm bảo rằng người đọc của bạn có thể tìm thấy nguồn gốc và hiểu đóng góp của AI vào công việc của bạn. Nhớ rằng những hướng dẫn này có thể phát triển, vì vậy điều quan trọng là tham khảo Sổ tay Xuất bản APA mới nhất.
Trong khi các mô hình AI có thể là công cụ hữu ích, điều quan trọng là sử dụng chúng một cách có trách nhiệm và đạo đức trong nghiên cứu. Tránh dựa hoàn toàn vào AI để tạo ra nội dung. Sử dụng AI để bổ sung cho kiến thức và chuyên môn của bạn, chứ không phải để thay thế nó. Luôn đánh giá phê phán đầu ra của AI về độ chính xác, thiên lệch và tính hoàn chỉnh. Xác thực thông tin do các mô hình AI cung cấp qua những nguồn đáng tin cậy. Hãy cẩn thận khi sử dụng AI để tạo ra văn bản có thể được coi là tài sản trí tuệ gốc. Nội dung do AI tạo ra không nên được trình bày như công việc gốc của bạn. Cung cấp ghi nhận rõ ràng và minh bạch đối với mô hình AI đã được sử dụng. Ví dụ, nếu bạn sử dụng ChatGPT để phát triển ý tưởng, hãy ghi nhận đóng góp của nó trong bản thảo của bạn. Ghi lại tất cả các tương tác với AI, bao gồm các câu lệnh đã sử dụng và phản hồi nhận được. Tài liệu này có thể hữu ích cho việc chứng minh quy trình nghiên cứu của bạn và đảm bảo tính khả thi. Khi sử dụng AI cho phân tích dữ liệu, hãy minh bạch về các phương pháp đã sử dụng, bao gồm các mô hình AI cụ thể và các tham số. Bằng cách theo dõi các thực hành tốt nhất này, bạn có thể khai thác sức mạnh của AI để nâng cao nghiên cứu của mình trong khi đảm bảo sử dụng có đạo đức và có trách nhiệm.
Ngoài việc trích dẫn AI, điều quan trọng là công khai rõ ràng việc sử dụng AI trong phần phương pháp của bạn. Giải thích cách bạn sử dụng AI trong quy trình nghiên cứu của bạn, bao gồm các nhiệm vụ cụ thể mà bạn đã sử dụng nó cho (ví dụ: phát sinh ý tưởng, tóm tắt tài liệu, phân tích dữ liệu). Mô tả các câu lệnh và tham số bạn đã sử dụng khi tương tác với AI. Cung cấp những chi tiết này sẽ giúp những người sử dụng khác có thể theo dõi phương pháp của bạn. Giải thích cách bạn đã đánh giá đầu ra của AI về độ chính xác và thiên lệch. Thảo luận về bất kỳ hạn chế nào của mô hình AI và cách bạn đã xử lý chúng. Ví dụ, bạn có thể thừa nhận rằng đầu ra của ChatGPT bị giới hạn bởi dữ liệu đào tạo của nó và rằng bạn đã xác thực thông tin với các nguồn khác. Bằng cách cung cấp một tài khoản toàn diện về việc sử dụng AI của bạn, bạn thể hiện sự minh bạch và nghiêm ngặt trong phương pháp nghiên cứu của mình. Điều này sẽ tạo sự tin tưởng cho người đọc vào độ tin cậy và tính hợp lệ của những phát hiện của bạn. Việc đưa thông tin này cho phép các nhà nghiên cứu khác hiểu rõ vai trò của AI trong việc hình thành nghiên cứu của bạn, thúc đẩy khả năng tái lập và nâng cao hiểu biết trong lĩnh vực về cách sử dụng hiệu quả các công cụ AI.
Sử dụng AI trong nghiên cứu cũng đặt ra một số cân nhắc đạo đức mà bạn phải cẩn thận giải quyết. Hãy cảnh giác với các thiên lệch tiềm ẩn trong các mô hình AI và cách những thiên lệch này có thể ảnh hưởng đến kết quả của bạn. Đánh giá kỹ lưỡng đầu ra của AI để phát hiện bất kỳ nội dung nào có thể gây hại hoặc phân biệt. Hãy đặc biệt cẩn trọng khi sử dụng AI trong các bối cảnh nhạy cảm, như nghiên cứu liên quan đến con người hoặc các nhóm dễ bị tổn thương. Luôn thu thập sự đồng ý của người tham gia trước khi sử dụng AI để phân tích dữ liệu của họ hoặc tạo ra nội dung về họ. Đảm bảo rằng AI được sử dụng theo cách tôn trọng quyền riêng tư và bí mật. Tránh thu thập hoặc chia sẻ thông tin cá nhân mà không có sự cho phép hợp lệ. Cân nhắc tác động tiềm tàng của AI đối với việc làm và bất bình đẳng kinh tế. Sử dụng AI một cách có trách nhiệm và đóng góp vào các nỗ lực giảm thiểu những hậu quả tiêu cực của nó. Thảo luận về các tác động đạo đức của việc sử dụng AI trong nghiên cứu của bạn và thừa nhận bất kỳ hạn chế hoặc thách thức nào. Bằng cách giải quyết những mối quan tâm đạo đức này, bạn có thể đảm bảo rằng AI được sử dụng một cách có trách nhiệm và đạo đức. Thực hiện những bước này không chỉ bảo vệ tính toàn vẹn của công việc của bạn mà còn góp phần vào việc tích hợp AI một cách công bằng và có lợi hơn trong các lĩnh vực học thuật và chuyên nghiệp.
Khi công nghệ AI tiếp tục tiến bộ, thì các hướng dẫn trích dẫn AI cũng sẽ có thể phát triển. Mong đợi sẽ thấy nhiều khuyến nghị chi tiết và cụ thể hơn từ các tổ chức như APA khi họ thích ứng với cảnh quan đang thay đổi của AI. Các hướng dẫn trong tương lai có thể giải quyết các vấn đề như trích dẫn các mô hình AI được đào tạo trên các tập dữ liệu cụ thể, trích dẫn hình ảnh hoặc video do AI tạo ra, và trích dẫn các tương tác với AI trong các dự án nghiên cứu hợp tác. Các nhà nghiên cứu sẽ cần duy trì thông tin về các hướng dẫn trích dẫn mới nhất và các thực hành tốt nhất để đảm bảo sử dụng AI một cách có trách nhiệm và đạo đức. Hơn nữa, sự phát triển của các công nghệ mới, chẳng hạn như các công cụ trích dẫn được hỗ trợ bởi AI, có thể đơn giản hóa quá trình trích dẫn AI. Tuy nhiên, điều quan trọng là nhớ rằng những công cụ này chỉ là hỗ trợ và không nên thay thế sự tư duy phê phán và phán quyết đạo đức. Những nguyên tắc cốt lõi về sự minh bạch, ghi nhận, và sử dụng có đạo đức sẽ luôn là điều tối quan trọng, bất kể việc trích dẫn AI phát triển như thế nào. Bằng cách kiên định và linh hoạt, bạn có thể điều hướng trong cảnh quan đang phát triển của việc trích dẫn AI và đảm bảo rằng công việc của bạn phản ánh tiêu chuẩn cao nhất về tính toàn vẹn học thuật và chuyên nghiệp.
